Door het coronavirus hebben veel mensen hun reuk en smaak verloren. Die mensen ruiken en proeven dingen niet, of heel anders. Jan van der Borden is een gepensioneerde KNO-arts. Tijdens de coronatijd heeft hij veel vragen gekregen van mensen die door corona een reukstoornis hebben gekregen. We gingen in gesprek met Ellen, Fleur en Manouk die nog steeds problemen ervaren.
Ervaringsdeskundigen
Ellen Kemp (50) kreeg op 10 mei 2021 corona en kan door haar verlies van geur niet goed meer koken. ‘Ik wilde ik de kattenbak verschonen, maar ik rook niets. Terwijl dit één van de heftigste geuren in huis is. Ook heb ik tijden lang een ijzersmaak gehad, waardoor allerlei eten vies smaakte. Het was echt heel erg naar om mijn geur te verliezen. Ik kook veel en het is heel wonderlijk om boven een pan te hangen terwijl je niks ruikt. Het maakte me heel erg onzeker.’ Ellen is nu ruim tien maanden verder, en haar geur is nog steeds niet helemaal terug. Haar geur kwijtraken, doet veel meer met haar dan dat ze ooit had kunnen denken
Maar hoe kan het dat door het coronavirus je geur en smaak wegvallen? KNO-arts Van der Bordem vertelt hier meer over: ‘Een virus dat verkoudheid veroorzaakt, tast de reukzenuw zelf aan. Dit komt ook voor bij een griep. Bij een besmetting van het Covid-19 virus, wordt de omgeving bij het uiteinde van de reukzenuw aangetast. Het herstel daarvan loopt ook op een andere manier. Het gaat langzamer en jammer genoeg herstelt het ook wel eens niet.’
‘Ik kan niet ruiken of iemand alcohol op heeft, last heeft van urineweginfecties of als er een brand is’
Hindernissen tijdens het werk
‘Ik werk als ambulanceverpleegkundige en ondervind door mijn verlies van geur en smaak een hinder in mijn werk. Ik kan niet ruiken of iemand alcohol op heeft, last heeft van urineweginfecties of als er een brand is. Het is heel gevaarlijk, want ik rook helemaal niets.’
Fleur Teunissen (45) kreeg in december 2020 corona. Ondanks dat ze geurtherapie heeft geprobeerd, hielp dat niets. ‘Het enige dat ik ruik is kruidnagel, alle andere geuren zoals: rozen, citroen en eucalyptus ruik ik niet.’ Het is ruim ander halfjaar verder en haar normale geur is nog steeds niet terug. Wel is haar smaak teruggekomen, maar haar smaak beschrijft ze als flauw en minder intens. ‘Ik blijf hoop houden dat mijn reuk ooit nog terugkomt.’
Van Der Borden vertelt dat reuk een heel belangrijk zintuig voor ons, want op het moment dat je geen reuk meer hebt, besef je pas wat je mist. ‘Reukstoornissen komen niet veel voor, maar door de corona hebben veel mensen er last van gekregen. Door reukstoornissen veranderen hele praktische en vanzelfsprekende dingen.’ Reukverlies heeft niet alleen effect op je eten en drinken, maar het kan ook heel gevaarlijk zijn, omdat je rook, brand of chemische gassen niet meer ruikt. Het is daarom heel belangrijk dat je een reukstoornis gelijk behandelt snel behandeld, laat Van Der Borden weten.
Aan het begin van de coronapandemie, twee jaar geleden, hadden mensen vooral last van verkoudheidsklachten. Bij een ‘normale’ verkoudheid is je geur ook al aangedaan, maar er is meestal nog een restant van je reuk.
‘Het coronavirus richt zich op je reukslijmvlies, hierdoor valt de reuk weg en blijft deze ook vaak weg. Daarom duurt het herstel van het coronavirus ook veel langer. De reuk wordt dusdanig vervormd door het virus en vaak is de reukvervorming die optreedt, moeilijk herstelbaar.’
‘Mijn smaak werd na enkele dagen wel wat beter, maar mijn geur was in geen velden of wegen te bekennen.’
‘Vorig jaar in januari kreeg ik corona. Vrijwel direct verloor ik mijn geur en smaak. Na een weekje ging ik de deur weer uit, maar ik kon nog steeds niks ruiken of proeven. Dit resulteerde in gewichtsverlies van 10 kilogram omdat ik eten meer als een verplichting ging zien. Al het eten vond ik heel vies.’
Manouk Schouten (33) dacht dat haar geur en smaak vanzelf terug zouden komen, maar niets was minder waar. Na drie maanden, smaakte alles nog steeds als metaal.
Als ik nu iets wil ruiken, dan vraag ik het vaak eerst aan iemand anders wat voor geur het moet zijn. De geuren ontgaan me gewoon helemaal. Ik kan niet uitleggen hoe erg ik ervan baal dat geur weg is. Het ontneemt heel je beleving. Ik heb van alles geprobeerd om mijn geur terug te krijgen. Ruiken aan oliën en koffie, maar niks hielp.’
Kun je een reukstoornis eigenlijk behandelen? Van der Borden zegt dat er eigenlijk maar één oplossing om een reukstoornis te behandelen en dat is door je reukslijmvlies te blijven stimuleren. ‘Bij reuktrainingen prikkel je de hersenen met bekende geuren. Ruik aan oliën, kruiden of sterk ruikende producten. Het is belangrijk om voordat je met ruiken begint, je eerst de geur van het product te visualiseren en daarna er echt aan te ruiken.’ Het is ook heel belangrijk dat je daar gelijk mee begint als je klachten krijgt, want hoe langer je wacht, des te kleiner de kans is dat je reuk herstelt.
De KNO-arts wil meegeven dat je reukstoornissen echt niet moet onderschatten. ‘Je moet je realiseren dat mensen met een reukstoornis ook een smaakstoornis ontwikkelen. Blijf reuktrainingen doen, aan nieuwe producten ruiken en de geuren visualiseren om je hersenen te stimuleren. Het is doorzetten, want het zal zeker niet gelijk resultaat geven, maar elke verbetering is weer een verbetering erbij.’
