Het immuunsysteem beschermt je lichaam tegen indringers zoals virussen, schimmels, bacteriën en andere ziekteverwekkers. Het is een bijzonder systeem van cellen, weefsels en organen die samenwerken om het lichaam te beschermen en gezond te houden.  Wendy-expert en orthomoleculair therapeut, hormoonconsulent en darmtherapeut Sharon Asscher neemt jou in deze blog mee in de werking van het immuunsysteem.

Een groot aantal organen en cellen werkt mee om je weerstand op peil te houden. Zo zijn de darmen, slijmvliezen, de huid en longen lichaamsbarrières die indringers buiten de deur houden. Gelukkig hebben we zo’n prachtig systeem als het immuunsysteem, want het is je partner in crime in goede maar zeker ook in slechte tijden. It’s all about balance!

De wondere wereld van het immuunsysteem: hoe werkt het?

Het immuunsysteem is een sterk, maar ook kwetsbaar systeem. Onze fysieke en mentale gezondheid wordt elke dag uitgedaagd. Allerlei interne en externe factoren zoals het eten dat we in onze mond stoppen, de producten die we op onze huid smeren, de mensen met wie we omgaan en de werkomgeving waarin we werken hebben invloed op hoe je je voelt en dus ook je immuunsysteem. Maar hoe werkt het eigenlijk?

Wanneer je lichaam wordt aangevallen door vreemde en schadelijke indringers moet je immuunsysteem deze eerst herkennen en activeren om de ziekteverwekkers te kunnen elimineren. Op die manier wordt het immuunsysteem getraind om te leren wat lichaamseigen is (het immuunsysteem hoeft deze indringers niet aan te vallen) en wat lichaamsvreemd is. Je immuunsysteem is dus continu in de leer en met zichzelf in gesprek: wat hoort thuis in mijn lichaam en wat niet?

Het immuunsysteem is een systeem van cellen, weefsels, eiwitten en organen die veel samenwerken om pathogenen (= ziekteverwekkers) op te ruimen. Naast het doden en opruimen van de ziekteverwekkers moet het geheugen van het immuunsysteem ook aan de slag om deze informatie op te slaan, zodat bij een volgende besmetting alle hulptroepen gelijk aan de slag kunnen om het virus of de bacterie te bestrijden. Bij een besmetting moet het immuunsysteem snel en krachtig optreden. De ontstekingsreactie, oftewel de afweerreactie, hoort te stoppen. Vooral de milt, de lymfeklieren en de witte bloedcellen zijn belangrijk voor een sterk afweersysteem. Als een van de onderdelen van het afweersysteem niet goed werkt, en dus te weinig wordt geremd, kan er een afweerstoornis/auto-immuunziekten ontstaan

Aangeboren en verworven immuniteit

Het immuunsysteem bestaat uit twee delen. In een eerste fase treedt een zogenaamde aangeboren of niet-specifieke immuniteit op. Witte bloedcellen circuleren doorlopend in het bloed en in de lymfe, en maken alles wat lichaamsvreemd is onschadelijk. De aangeboren immuniteit reageert snel, maar kan zich niet aan specifieke aanvallers aanpassen. Daarvoor heeft je lichaam een ander systeem nodig, namelijk het zogenaamde verworven of adaptieve immuunsysteem. Dit systeem heeft veel tijd nodig om zich te organiseren, omdat het indringers moet leren herkennen.

‘Indringers’ herkennen en onthouden

Lymfocyten zijn de voornaamste cellen die betrokken zijn bij de verworven immuniteit. Deze ‘Superman’ cellen kunnen, zodra ze in grote hoeveelheden zijn aangemaakt, naar het plaats delict migreren (het bedreigde weefsel) om daar specifiek elke bacterie, infectie en alles wat schadelijk is te vernietigen. Naast reageren op een specifieke aanval, heeft het verworven immuunsysteem nog een ander voordeel: het heeft een geheugen. Daardoor kan dit systeem sneller en efficiënter reageren wanneer een indringer nogmaals het lichaam binnendringt.

Zelfregulerend systeem

Het immuunsysteem is een zelfregulerend systeem. Wanneer alle indringers onschadelijk zijn gemaakt, is het de bedoeling dat de immuunreactie stopt. De lymfocyten moet het signaal krijgen dat ze de aanval mogen stoppen en opnieuw tot rust mogen komen. Zo wordt voorkomen dat het lichaam zichzelf continu aanvalt.

Ouderdom, overgewicht en weerstand

Mensen met overgewicht en oudere mensen vormen de grootste risicogroepen voor een ernstig beloop van virusinfecties. Naar mate we ouder worden, neemt de voorraad afweercellen en hun functie af. Dit geldt ook voor de geheugencellen. Dit betekent dat het immuunsysteem op oudere leeftijd trager gaat werken en minder snel reageert op infecties, schimmels en bacteriën. Bovendien hebben ouderen meer kans op inflamm-aging. Dit betekent dat het lichaam continu mild aan het ontsteken is. Wanneer het lichaam continu aan het ontsteken is, blijft de weerstand laag en is de kans op een ernstige infecties hoog.

Mensen met overgewicht hebben meer stoffen (leptine) in het lichaam die ontstekingen bevorderen en minder stoffen (adiponectine) die dit remmen. Het immuunsysteem blijft hierdoor continu in een ontstekingsbevorderende staat. Dit heet ook wel chronische laaggradige ontsteken.

Gezond eten, regelmatig bewegen, een goede nachtrust, stressreductie en (indien nodig) gewichtsverlies dragen bij aan een goed werkend immuunsysteem.

7 tips geef je jouw immuunsysteem de komende tijd een extra boost:

𝗩𝗶𝘁𝗮𝗺𝗶𝗻𝗲 𝗞: zorgt samen met vitamine D3 en omega 3-vetzuren dat virussen en bacteriën zich niet op het slijmvlies kunnen nestelen. Er zijn twee verschillende K vitaminen, namelijk K1 en K2. K1 komt vooral voor in bladgroenten en K2 vooral in dierlijke voeding zoals orgaanvlees, eigeel en yoghurt. K2 is effectiever dan K1.

𝗩𝗶𝘁𝗮𝗺𝗶𝗻𝗲 𝗗3: bevordert de aanmaak van witte bloedcellen die virussen onschadelijk maken. De zon is de beste leverancier van Vitamine D3. Maar helaas wonen we in een land waar de zon zich niet vaak laat zien. Je kunt dit dus het beste aanvullen met een supplement.

𝗦𝗲𝗹𝗲𝗻𝗶𝘂𝗺: draagt bij aan de vermindering van de ontstekingsgevoeligheid en verbetering van de lichaamseigen weerstand. Eet 3 paranoten per dag voor een goede selenium status.

𝗞𝘂𝗿𝗸𝘂𝗺𝗮: werkt algeheel ontstekingsremmend en bevordert de werking van zowel de immuuncellen die behoren tot de aangeboren immuniteit als verworven immuniteit. Om Kurkuma goed op te nemen kan je dit het beste combineren met zwarte peper.

𝗩𝗶𝘁𝗮𝗺𝗶𝗻𝗲 𝗖: is een antioxidant en stimuleert de aanmaak en de werking van de immuuncellen. Vitamine C heeft dus ook een ontstekingsremmend effect. Vitamine C vind je vooral in peterselie, rode paprika, zwarte bessen, kiwi, spruitjes en boerenkool.

𝗭𝗶𝗻𝗸: werkt antiviraal. Het is een spoorelement en is een krachtige antioxidant. Daarom is het raadzaam om voldoende zink binnen te krijgen wanneer er een verkoudheids- of griepvirus heerst. Eet vooral voeding uit de zee als oesters of schaal en schelpdieren voor een hoge zink inname of voeg wat hennepzaad of pompoenpitten toe aan je maaltijd.

𝗢𝗺𝗲𝗴𝗮 3-𝘃𝗲𝘁𝘇𝘂𝗿𝗲𝗻: eet gevarieerde, verse en onbewerkte voeding, waarvan voldoende gezonde vetten zoals vette vis als haring, sardines, makreel en. lijnzaadolie, hennepzaadolie (beide niet verhitten), maar ook noten als pecan-, walnoot- en paranoten.

Over Sharon Asscher

Als orthomoleculair therapeut, hormoonconsulent en darmtherapeut helpt Sharon Asscher met haar bedrijf Voeding maakt je beter mensen met uiteenlopende gezondheidsdoelen om de balans in het lichaam te herstellen. Haar passie voor voeding en een gezonde leefstijl begon op haar 18e, toen ze werd geopereerd aan een slecht functionerende nier en haar nier werd verwijderd. Hierna besloot ze om de regie te nemen over haar eigen gezondheid. Ze wilde er alles aan doen om haar lijf zo goed mogelijk te ondersteunen bij het herstel – zowel van de operatie als van een leven lang antibiotica gebruik en volgde verschillende studies. Nu is het is haar grootste passie om anderen te leren hoe zij met een gezonde levensstijl optimaal zichzelf kunnen zijn. Kijk voor meer informatie op haar site.

Als je vragen hebt voor Sharon kan je altijd een mail sturen naar info@voedingmaaktjebeter.nl