Het is vandaag de landelijke Dag tegen Pesten. Uit wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat ons pestgedrag alleen maar erger wordt naarmate we ouder worden. 1 op de 10 wordt gepest op school, 1 op de 8 op het werk en zelfs 1 op de 5 in het bejaardentehuis.. Pesten brengt zowel geestelijke als fysieke gevolgen met zich mee voor de gepesten.

Wij spraken Mirelle Valentijn, bekend van het programma Gepest waarin ze haar heftige verhaal deed over haar pestverleden. Tegenwoordig heeft ze een eigen stichting waarmee ze anderen helpt die gepest zijn, maar ook ouders die hier mee te maken krijgen. Ze vertelt ons waar zij al die jaren mee te maken heeft gehad en waarom zij zich met haar stichting inzet tegen pesten.

De impact van het pesten

‘Doordat ik gepest ben ontwikkelde ik een negatief zelfbeeld, kreeg ik hyperventilatie aanvallen en had ik last van faalangst. Negatieve gedachten en gevoelens voerden op sommige dagen de boventoon en dan vroeg ik mijzelf ook af of ik nog wilde leven. Ik schreef hierover in mijn dagboek. Mijn negatieve zelfbeeld, lage zelfvertrouwen en faalangst hebben nog lang een rol gespeeld toen ik ouder werd. Op mijn werk in de kraamzorg werd ik opnieuw gepest. Dat was het moment dat ik brak. Ik had al die jaren geknokt en zo ongelooflijk mijn best gedaan om geaccepteerd te worden, wel aardig gevonden te worden en erbij te horen. Toen ik begin twintig was raakte ik overspannen. Met behulp van een psychologe ben ik in regressie therapie gegaan en heb ik mijn ervaringen alsnog verwerkt. Toen ik meedeed aan het televisieprogramma Gepest ontdekte ik dat er nog een deel was dat ik niet had verwerkt. Ik ben in gesprek gegaan met mijn ouders, mentor en docent van de middelbare school waar ik een lastig brugklasjaar heb doorgemaakt. Dat is heel helend geweest. De pesters van toen ben ik onder ogen gekomen en ik heb hen kunnen vergeven.’

Levenslessen die ik aan mijn kinderen wil meegeven is dat ze zichzelf mogen zijn. Dat ze hun talenten mogen ontwikkelen en zichzelf waarderen. En dat alles wat zij denken, voelen of doen er toe doet.” ]

Praktijk levensgeluk

‘Ik doe prachtig werk. Ik zie mezelf door mijn ervaringen en het overwinnen daarvan als het levende bewijs dat een (gelukkig) leven na pesten echt mogelijk is. In mijn eigen praktijk ontmoet ik kinderen, jongeren en volwassenen die ervaring hebben opgedaan met pesten of meer preventieve ondersteuning zoeken om dat juist te voorkomen door minder kwetsbaar te zijn. Zij hebben bijvoorbeeld faalangst, zijn minder weerbaar, verlegen, onzeker of hebben een negatief zelfbeeld. Tijdens het geven van de Sta Sterk training werk ik samen met hen aan gedachtekracht, het eigen maken van sterke lichaamstaal door (weer) oogcontact te durven maken, te spreken met een duidelijke stem, sterk te staan met een stevige houding en je mimiek te gebruiken. Communicatie over grenzen gaat voor een heel groot deel via de non-verbale communicatie. Het is prachtig als ik zie dat zij dit eigen maken en hun plek weer innemen en er durven te zijn.’

Stichting Omgaan met Pesten

‘Ik ben trots op het landelijk team aan trainers dat ik vanuit Stichting Omgaan met Pesten, ons Kenniscentrum, heb mogen opleiden. Zij geven net als ik door het hele land trainingen, antipest programma’s, scholing aan professionals en informatieavonden aan ouders. Met een ongelooflijke passie geef ik mijn kennis en ervaring door. Samen bouwen we aan een vriendelijkere en veiligere wereld. Dat is fantastisch. Naast onze trainers scholen we ook antipest coördinatoren in een tweedaagse cursus. Daardoor kunnen deelnemers deze nog zo nieuwe functie in het onderwijs, gemakkelijker vorm geven.’

Anti-pestbeleid

‘Wat mij heel blij maakt, is als een school aandacht heeft voor preventie. Een anti-pest coördinator die ik vorige week sprak vertelde dat zij met het hele team intensief aandacht besteden aan de opbouw van een positieve groep in de eerste weken van het schooljaar en daar vaste follow up momenten voor hebben in het jaar. Hierdoor wordt het positief omgaan met elkaar steeds opnieuw onder de aandacht gebracht. Ook aan de ouders is gedacht door het organiseren van informatieavonden. Met preventie ben je er niet. Pesten kan altijd en overal de kop opsteken. In een vroeg stadium kan pesten al gesignaleerd worden en gehandeld worden om het pesten op te lossen. Daardoor blijft de schade enorm beperkt. Een ander voorbeeld met een sterk anti-pestbeleid is een middelbare school die heel actief bezig is met mediawijsheid en cyberpesten, en hierbij ouders en kinderen betrekt.’

Aanpak pesters

‘Ook kinderen, tieners en volwassenen die hebben gepest of nog pesten kruisen mijn pad.Gelukkig kunnen we ook hen helpen. Het is heel belangrijk om eerst te onderzoeken waar het pestgedrag vandaan komt. De aanpak is dan wel anders. Het gaat enerzijds om het vergroten van eigen kracht, zelfvertrouwen en weerbaarheid, maar anderzijds ook om het leren omgaan met frustraties op een positieve manier en versterken van sociale vaardigheden en gelijkwaardig contact. In de begeleiding van pesters staat het positief inzetten van je sterke kanten centraal. Je kunt ook een positieve leider zijn, daarnaast speelt begrip van gevoelens, grenzen stellen en herkennen en lichaamstaal lezen een grote rol. Tot slot werken we aan sociale vaardigheden en het omgaan met anderen vanuit een gelijkwaardige en meer samenwerkende houding.’

Ik denk me Sterk spel

‘Ik kreeg vanuit Stichting Omgaan met Pesten steeds vaker het verzoek om een tool te ontwikkelen voor kinderen die onze training hebben gevolgd. Ouders die graag materiaal voor thuis wilden om het te herhalen en scholen die na het vertrek van onze trainers nog met de groep aandacht wilden blijven schenken aan het pesten. De illustraties en positieve, helpende gedachten op de kaarten zijn niet alleen vanuit onze ideeën en onze trainingsmethodiek ontstaan, maar ook door samen te werken met de doelgroep. Het was fantastisch om met deze kinderen en jongeren dit creatieve proces aan te gaan. Het wordt van jong tot oud gespeeld. Het spel bestaat uit 60 kaarten met op de ene kant een afbeelding waarop je kunt associëren en op de andere kant een bijbehorende helpende gedachte. Je kunt het uitstekend spelen in jouw gezin, met vriendinnen, in jouw team op het werk of in de klas: spelenderwijs leer je om positiever te gaan denken en gemakkelijker voor jezelf en anderen op te komen. Wanneer je het spel vaker speelt, ga je positiever denken en kom je gemakkelijker voor jezelf en een ander op. Hierdoor gaan mensen als individu en als groep beter functioneren. Er zijn allerlei spelsuggesties, die vind je op de instructiekaartjes die zijn toegevoegd aan het speldoosje, andere suggesties kun je downloaden via www.ikdenkmesterk.nl.’

Mooie en waardevolle reacties

‘Ik krijg vaak mooie reacties van kinderen en ouders. Dat ik het verschil kan maken is precies waarom ik dit doe.  Als ik een kind, tiener of volwassene weer uit zijn of haar  schulp zie kruipen en meer zelfwaardering zie krijgen en grip op de situatie, is dat echt van betekenis. Het geeft kippenvel als ouders mij vertellen dat zij hun kind weer terug hebben gekregen, hun kind weer gelukkig is, goed in zijn of haar vel zit en zichzelf weer durft te laten zien. Het is fijn om wat voor een ander te betekenen. Iets wat ik zelf zo heb gemist en nodig had toen ik het zelf zo lastig had.’

Eigen kinderen gepest

‘Ik heb drie kinderen. Mijn jongste dochter is drie, mijn zoon is acht en mijn oudste dochter is 12 jaar. Mijn zoon en oudste dochter hebben al vaker te maken gehad met pesten. Dat zet mijn hele binnenwereld op zijn kop. Tegelijkertijd ben ik zo dankbaar dat zij wel aan mij vertellen wat zij denken, voelen en meemaken. Zelf kon ik er vroeger niet over praten. Ik praat met mijn kinderen en help hen in zichzelf te geloven en geef ze de boodschap dat ze hier mogen zijn, precies zoals ze zijn en help hen oplossingen te verzinnen om lastige situaties op te lossen. Ik werk vanuit liefde en verbinding samen met de school en leraren om te zorgen voor een oplossing. Mijn kinderen zitten op een fantastische school waar enorm veel aandacht is voor sociale veiligheid in de groepen. Ik zie ook dat zij zoveel sterker en assertiever zijn dan ik was in die tijd.’

Stappenplan pesten

• Praat met je kind en laat weten dat alle gevoelens en gedachten er mogen zijn en dat ze alles mogen vertellen.
• Moedig je kind aan om assertief te zijn en voor zichzelf op te komen.
• Help je kind positief te denken en positief naar zichzelf te kijken.
• Help je kind in nieuwe en veilige groepen positieve ervaringen op te doen.
• Probeer zelf te signaleren hoe het met je kind gaat. Andere emoties, fysieke klachten, minder zelfvertrouwen, niet naar school willen, minder vriendjes, speelafspraakjes of schoolprestaties die achteruit gaan, zijn allemaal mogelijke signalen.
• Adviezen als terugslaan of schelden helpen vaak niet. Enerzijds omdat veel kinderen die gepest worden gevoelig zijn of daar de kracht niet voor hebben. Anders werkt dit averechts: het lokt een volgende reactie en pestactie uit.
• Adviezen als negeren werken vaak niet. Pesters willen juist reactie en gaan net zo lang door tot ze die krijgen. Je kunt beter leren en oefenen hoe je op een juiste manier reageert: krachtig en assertief.
• Geef het goede voorbeeld. Schakel de juiste hulp in. Denk aan sporttrainers, pedagogisch medewerkers op een BSO, de leerkracht of mentor op school.

Crowdfunding

De Stichting Omgaan met Pesten heeft tot en met 19 april een crowdfundingsactie lopen met Joyce Rising. Zij heeft een prachtig liedje geschreven: Proud to be me. Joyce: ‘Er heerst vaak veel schaamte bij kinderen en volwassenen die worden of werden gepest. Ik herken dit, omdat ik ook ben gepest. Ik wil deze schaamte doorbreken en mensen op het hart drukken dat ze er mogen zijn! Dit wil ik doen door kinderen, jongeren en volwassenen die gepest zijn te laten stralen in de videoclip die we gaan opnemen voor mijn zelfgeschreven liedje Proud to be me. Door in de videoclip mensen te laten zien die ook zijn gepest, geven we aan kinderen en volwassenen de boodschap mee dat iedereen er mag zijn en dat het helemaal oké is om jezelf te laten zien.’

Het geld is nodig voor een professionele videoclip die voor veel slachtoffers van pesten het verschil maken. Wil je meer informatie en jouw bijdrage leveren? Bekijk dan de crowdfundingspagina.