Janneke Siebelink is hoofdredacteur Boeken bij bol.com. Voor WENDY online zoekt ze voor de rubriek Leesfeest naar boeken die jou geluk brengen, je het leven even doen vergeten of juist extra laten sprankelen. Deze week aandacht voor boeken die over de oorlog gaan.

‘Wat is gebeurd kan niet ongedaan worden gemaakt, maar men kan voorkomen dat het weer gebeurt.’ – Anne Frank

Dit jaar is het 75 jaar geleden dat Anne Frank een dagboek voor haar verjaardag kreeg. 70 jaar geleden verscheen de eerste Nederlandse uitgave van Het Achterhuis; Otto Frank, de enige overlevende van de familie, zorgde ervoor dat het dagboek van zijn dochter werd gepubliceerd in 1947. Sindsdien is het een van de meest gelezen boeken ter wereld. Het is in meer dan 30 landen verschenen en er zijn meer dan 25 miljoen exemplaren van verkocht.

Als eerbetoon zal op 24 juni een Facsimile van de eerste druk van het dagboek van Anne Frank worden gepubliceerd.

De kracht van het persoonlijke verhaal

Morgen, tijdens de Nationale Herdenking, herdenken we de Nederlandse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en oorlogssituaties en vredesmissies nadien. Op vrijdag 5 mei vieren we dat het Koninkrijk der Nederlanden in 1945 is bevrijd en dat we sindsdien in vrijheid leven. Dit jaar is het thema van de viering ‘De kracht van het persoonlijke verhaal’.

Getuige de vele boeken die er verschijnen deze tijd van het jaar, blijft de Tweede Wereldoorlog een onuitputtelijke bron van verhalen. Verhalen die keer op keer nieuwe waarheden aan het licht brengen. Waarheden die schaduwen werpen over levens van nu, en nu al in levens van later.  De pijn van de littekens blijven generaties verder voelbaar.

Persoonlijke verhalen raken diep. Zoals ‘Joodse Buren’, dat zich afspeelt in ‘mijn’ buurt: de Churchill-laan, tot mei 1946 de Noorder Amstellaan genaamd (het toneel op 10 mei 1940 van de binnentrekkende bezetter). De Rooseveltlaan, van 1922 – 1946 de Zuider-Amstellaan. De Maasstraat. Het deed me beseffen hoe dichtbij het verleden is.

Het ligt onder iedere stap die ik zet.

Mijn kinderen zitten op de nabijgelegen Anne Frankschool. Dit boek, al deze boeken, zou verplichte literatuur mogen zijn, een cadeau voor alle 8^ste groepers voor wanneer ze naar de Middelbare school gaan. Zodat de geschiedenis nooit verloren gaat.

Meer lezen?

Oorlogsouders – Isabel van Boetzelaer

Eind jaren dertig raakt Willem, baron van Boetzelaer in pro-Duitse invloedssferen. Tijdens de oorlog neemt hij dienst bij de Waffen SS. Hij strijdt tegen de Russen. Terug in Nederland aanvaardt hij een rechercheursbaan bij de onder Duitse dominantie staande Haagse politie – met vreselijke consequenties. Na de oorlog wordt Willem ter dood veroordeeld, later omgezet in levenslang.

Isabels Duitse moeder, Ingrid, baronesse von der Recke, groeit op in een welstandig Pruissisch gezin. Haar vader verzet zich, waar mogelijk, tegen het nazisme. Aan het einde van de oorlog onderneemt Ingrid een bizarre vlucht. Ze belandt in Amerikaanse en vervolgens in Russische gevangenschap. Tijdens de communistische bezetting raakt de familie von der Recke alle bezittingen kwijt, waaronder het stamslot. Jarenlang leeft men in bittere armoede.  Wanneer Willem (pas vrijgelaten in 1957) en Ingrid elkaar ontmoeten zijn beiden zwaar getekend door hun belevenissen in en na de oorlog. Samen trachten ze, gebukt onder hun verleden en omringd door een hen vijandige wereld, een nieuw bestaan op te bouwen.  Isabel van Boetzelaer, het enige kind van Willem en Ingrid, ervaart dat haar ouders’ littekens ook haar pijn doen. Ze begint een speurtocht – een ‘odyssee’ in eigen bewoordingen – naar wat Willem heeft bezield om zo hardnekkig aan de verkeerde kant te staan. Ook stuit ze op de ongelooflijke avonturen van haar moeder tijdens de oorlog. Hoe slaagden Willem en Ingrid er in samen de trauma’s uit hun verleden en heden te verwerken?

Matzes en Mie – Marijke Barend-Van Haeften

Televisiemaker Frits Barend komt uit een Joodse familie die de Holocaust heeft meegemaakt, terwijl de Nederlands-Indische familie van zijn vrouw, historica Marijke van Haeften, de Japanse kampen heeft overleefd. Van Haeften en Barend vertellen samen hun bijzondere levensverhalen.  Hoe kon de Joodse familie van Frits een groot aandeel leveren in het verzet? Waarom werd hem dat nooit verteld? Waaraan bezweek zijn grootvader? Welke verhalen gaan schuil achter de kaarten en brieven uit de kampen Vught, Westerbork en Sobibor? Waarom was de bevrijding van de familie van Marijke uit het jappenkamp geen echte bevrijding?

De boom van Anne – Irene Cohen-Janca Maurizio A.C. Quarello

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zat Anne Frank gedurende twee jaar met haar familie ondergedoken in het Achterhuis aan de Amsterdamse Prinsengracht. Door het dakraam zag zij een monumentale paardenkastanje waarover zij meerdere malen in haar beroemde dagboek schrijft. In dit ontroerende verhaal kijkt de kastanjeboom terug op zijn leven. Hij herinnert zich de vreselijke gebeurtenissen die plaatsvonden tijdens de oorlog en met name het veel te korte leven van dat bijzondere meisje achter het dakraam.

De apotheker van Auschwitz – Dieter Schlesak

De apotheker van Auschwitz is een van de meest authentieke, precieze en schokkende boeken die er ooit over de Holocaust zijn geschreven. Het is een zeer realistisch portret van het concentratiekamp Auschwitz, waar een Roemeense apotheker, dr.Victor Capesius, assistent van Mengele, een belangrijke rol speelde bij de selectie en vergassing van joden in doodsfabriek Birkenau. Hoewel hij naar eigen zeggen persoonlijk niets tegen joden had, stuurde hij velen van hen, onder wie een groot aantal bekenden uit zijn geboortestreek, koelbloedig de gaskamer in en verrijkte zich met hun bezittingen. Na de oorlog ontsnapte hij aan een doodsvonnis en hervatte hij zijn civiele bestaan.

Joodse buren – Maria Boonzaaijer

Amsterdam 1943. Op een zondagmorgen snelt Josefien Langeveldt, moeder van acht kinderen, met haar doodzieke baby Lise naar de huisarts. Onderweg stuit ze op een razzia. Een radeloze jonge vrouw probeert haar zuigeling in Josefiens armen te leggen: ‘Red mijn dochtertje!’ Josefien vlucht in paniek weg. Haar weigering om te helpen blijft Josefien achtervolgen tot ver na de oorlog, als er beneden haar Joodse buren komen wonen. Een familieroman over diepe vriendschap, een geheime liefde, verraad, en de impact van de oorlogsjaren. Tegen de achtergrond van de bezettingstijd en de jaren vijftig, de tijd van wederopbouw, verzuiling, grote gezinnen, het rijke roomse leven en strikte fatsoensnormen.

De fotograaf van Auschwitz – Luca Crippa

Iedereen kent de foto’s van de gevangenen in Auschwitz en die van de slachtoffers van ­Mengeles wetenschappelijke onderzoeken. Maar wíe nam die foto’s? Wilhelm Brasse, gevangene nummer 3444 in ­Auschwitz, werd van 1940 tot 1945 gedwongen om elk gruwelijk detail van het kampleven op foto’s vast te leggen. Dagelijks geconfronteerd met de wanhoop en het lijden van de gevangenen, realiseerde Brasse zich dat hij iets moest doen om deze misdaden openbaar te maken. Keer op keer riskeerde hij zijn leven door foto’s en negatieven in handen van het Poolse ­verzet te spelen. Toch vond Brasse zelfs in de dodenkampen on­verwachte blijken van hoop: de moed van de ­verzetsstrijders, een klein, vriendelijk gebaar en het vinden van liefde op de onwaarschijnlijkste plek op aarde, overtuigden Brasse ervan dat zelfs oog in oog met de dood sommige mensen nooit hun menselijkheid en de hoop op een beter leven verliezen.

Winnen?

Wil jij een tas vol gedenkwaardige boeken winnen? Laat ons op Facebook weten waar jij aan denkt op 4 en 5 mei. De prijsvraag loopt tot 10 mei 2017. Op deze prijsvraag gelden onze voorwaarden.

Tot volgende week! Janneke

Janneke Siebelink is Hoofdredacteur Boeken bij bol.com (lees.bol.com) en doet daar wat ze het allerliefste doet: inspireren en auteurs en lezers verbinden. Voor Wendy zoekt Janneke met liefde naar boeken die jou geluk brengen, je het leven even doen vergeten of juist extra laten sprankelen.