In de serie Zonder jou vertellen mensen over het verlies van een dierbare. Marieke Jansen scheidde tweeënhalf jaar geleden van haar ex-man, die MS had. Toen zijn ziekte ondraaglijk werd en haar ex-man besloot tot euthanasie, kwam Marieke voor de moeilijke taak te staan om hun dochtertje Jolijn van 10 daarbij zo goed mogelijk te begeleiden. Zes weken geleden overleed hij.
‘We hebben samen besproken wanneer we het tegen Jolijn zouden vertellen. Ik wist al een paar maanden dat mijn ex-man euthanasie wilde plegen omdat zijn ziekte steeds ondraaglijker werd, maar wanneer is het het juiste moment om een kind te in te lichten? Het leek ons niet goed als Jolijn maandenlang de last moest dragen dat ze binnenkort haar vader zou gaan verliezen, en uiteindelijk besloten we het haar drie weken van tevoren te vertellen. Voor mij betekende dat dat ik het een paar maanden geheim moest houden voor Jolijn. Ik deelde het ook niet met anderen, omdat ik niet wilde dat het ging rondzingen en het Jolijn via een ander zou bereiken. Dus hield ik het een paar maanden voor mezelf.’
Scheiding
‘Mijn ex-man kreeg MS toen we elkaar net een paar maanden kenden. De ziekte ontwikkelde zich progressief: fysiek ging hij behoorlijk snel achteruit en hij had veel medicatie nodig om de pijn hanteerbaar te houden. Daarbij had hij diabetes. Ondanks zijn ziekte nam ik tweeënhalf jaar geleden het initiatief om te scheiden. Ik voelde me al een tijd niet meer gelukkig in de relatie, maar ik dacht: ik heb best een leuk leven, met een leuke baan en een gezin, ik red me wel. Ik had voor mijn ex-man en voor Jolijn kunnen blijven, maar het overlijden van mijn vader was voor mij een grote wake-up call. Ik realiseerde me op dat moment zo sterk dat je maar één leven hebt en dat je niet moet blijven hangen in situaties die je niet gelukkig maken en dat ik weg moest uit die relatie, ondanks Jolijn en de ziekte van mijn ex. We communiceerden niet meer, begrepen elkaar niet; ik ben bang dat er veel ruzies waren ontstaan als ik langer was gebleven. Dus vertrok ik en was Jolijn vanaf dat moment twee weekenden per maand bij haar vader en de rest bij mij.’
In het belang van Jolijn
‘Het contact tussen mij en mijn ex is niet altijd makkelijk geweest, toch lukte het ons om ons over onze eigen problemen heen te zetten in het belang van Jolijn. Onze begeleider zei ook: ‘Ook al zijn jullie gescheiden, dit traject zullen jullie samen moeten doen voor Jolijn.” Het is niet niks voor een kind om zo jong al een ouder te verliezen. Zes weken geleden is mijn ex overleden en ik ben heel blij dat het ons is gelukt om het traject voor Jolijn samen te doorlopen. Drie weken voor de vastgestelde datum kwam mijn ex naar ons huis. Hij had een brief geschreven over zijn ziekte en zijn beslissing om te kiezen voor euthanasie en die heeft hij die middag aan Jolijn voorgelezen. Ze moest erg huilen toen ze het hoorde, maar het was ook mooi om het haar op deze manier te vertellen. Later hebben we nog een spelletje gedaan en hebben we met Jolijn besproken hoe ze de laatste weken met haar vader wilde doorbrengen. Samen hebben we gesproken over het afscheid en Jolijn zoveel mogelijk betrokken bij alles. De huisarts heeft uitgelegd hoe euthanasie in zijn werk gaat, Jolijn heeft de kist beschilderd, de kleding voor in de kist uitgekozen. In de laatste weken is ze nog veel bij hem geweest en hebben ze samen nog een aantal mensen bezocht. Ook gaf hij Jolijn een kettinkje met twee hartjes, “Dat zijn mama en ik”, zei hij. Dat vond ik een heel mooi gebaar.’
Opluchting
‘Voor mijn ex-man was het bijna onmogelijk om zijn dochter te moeten achterlaten. Maar de ziekte was voor hem een martelgang. Hij had elke dag helse pijnen en kon steeds minder zelf. “Als ik het niet meer trek kies ik voor euthanasie”, zei hij altijd al, dus zijn beslissing kwam voor mij niet als een verrassing. Ik ben blij dat we het op deze manier hebben kunnen doen en dat onze huisarts bereid was om mee te werken aan euthanasie. Voor hem voelde ik alleen maar opluchting toen het was gebeurd. Eindelijk was hij verlost van al die pijn. Bij het laatste moment zijn we niet geweest. Dat wilde hij alleen doen en dat begreep ik.’
Rouw heb ik niet echt gevoeld; in die zin had ik al afscheid genomen van mijn ex-man en het idee dat we samen een gezin hadden op het moment dat ik besloot te scheiden. Jolijn probeer ik zo goed mogelijk te begeleiden bij het verlies van haar vader. Ik heb veel gelezen over rouw en volgde bijvoorbeeld een webinar van verliesdeskundige Manu Keirse, maar rouw werkt bij kinderen toch heel anders dan bij volwassenen. Jolijn huilt niet veel en soms vind ik het moeilijk om in te schatten wat er echt in haar omgaat. Maar dat geeft niet. Het is zoals mijn vriend zei: “Je kunt er hele boeken over lezen, maar uiteindelijk moet je er gewoon als moeder zijn voor Jolijn.’
In de serie Zonder jou vertelt iemand over het verlies van een dierbare. Alle verhalen lees je hier.
Wil je ook een Zonder jou-verhaal delen? Stuur dan een mail naar rosakoelemeijer@wendymultimedia.nl
